Van aankomst tot overwintering: wat er nu gebeurt in het veld

In augustus en september zagen we de eerste trekganzen binnenkomen en standganzen van gebied wisselen. De zomer liep op zijn einde, jonge vogels waren vliegklaar en de winterpopulatie begon te groeien.

Nu, in oktober, november en december, bereikt de ganzentrek zijn hoogtepunt. Nederland verandert in een bruisende ontmoetingsplek voor miljoenen vogels die hier komen rusten, eten en overwinteren. In deze maanden worden vaste patronen gevormd, patronen die voor boeren, ecologen en natuurbeheerders belangrijk zijn om te kennen.

Met slimme monitoring, zoals via Drowsense, kunnen we die bewegingen beter begrijpen en tijdig inspelen op veranderingen in gedrag.

Oktober – de piek van de trek

In oktober barst de echte herfsttrek los.
Ganzen uit Noord- en Oost-Europa (zoals kolganzen en brandganzen) arriveren massaal in Nederland. De eerste groepen strijken neer in waterrijke gebieden en natuurreservaten, maar ook op landbouwgrond.

Voor ecologen is dit hét moment om te observeren waar vogels zich vestigen. Standganzen die hier broedden mengen zich nu met duizenden nieuwe soortgenoten. Dit maakt populaties groter, maar ook dynamischer.

Monitoring in deze fase helpt om routes en verzamelplekken vroeg in kaart te brengen.

November – rust en routine

In november is het gros van de trekganzen gearriveerd. De drukte in de lucht neemt af, maar op de grond wordt het niet rustiger. Ganzen volgen nu vaste patronen: overdag foerageren op graslanden, ’s nachts rusten op open water.

In deze periode worden de “vliegroutes” tussen rust- en voedselplekken duidelijk. De vogels wennen aan hun omgeving, en dat betekent ook dat ze gevoeliger worden voor verstoring.
Boeren merken de toegenomen begrazing, terwijl natuurbeheerders het gedrag nauwlettend volgen.

Met Drowsense kunnen we deze routes automatisch vastleggen en analyseren, zonder de vogels te verstoren. Zo weten we precies waar activiteit toeneemt en kunnen we het verjaagsysteem gericht inzetten.

December – overwinteren (of al vertrekken)

In december hebben de meeste ganzen hun vaste overwinteringsgebieden gevonden. Ze blijven daar zolang er voedsel is en het weer mild blijft. Toch vertrekken sommige groepen al vroeg, vooral bij plotselinge kou of bevroren wateren.

De balans tussen blijven en vertrekken verschilt per soort:

• Brandganzen trekken vaak door naar Zuidwest-Europa bij strenge kou.
  
• Grauwe ganzen en standpopulaties blijven vaker in Nederland overwinteren.
  

Voor monitoring is dit een interessante periode: veranderingen in temperatuur en voedselbeschikbaarheid zijn direct zichtbaar in de data van bewegingspatronen.

Waarom deze maanden belangrijk zijn voor onderzoek en beheer

De herfst en vroege winter bepalen hoe de rest van het seizoen verloopt.
Door in deze periode actief te monitoren, kunnen we:

Met behulp van de slimme sensoren van Drowsense combineren we akoestische data met gedragspatronen in het veld. Zo kunnen ecologen en agrariërs samenwerken aan een evenwicht tussen natuur en landbouw.

Monitoring in de praktijk

In de praktijk gebruiken we de Drowsense-systemen in deze maanden vooral voor:

• Detectie van piekmomenten in activiteit (voor en na zonsopkomst/ondergang);
  
• Analyse van vluchtintensiteit per dag of week;
  
• Geautomatiseerde sturing van verjaagsystemen om schade te beperken;
  
• Vergelijking van gedragspatronen tussen verschillende gebieden of jaren.
  

Door deze data te koppelen aan lokale omstandigheden (weer, temperatuur, gewasgroei), ontstaat een helder beeld van waar en wanneer ganzen actief zijn en hoe we daar het best op kunnen reageren.

Samen werken aan balans tussen mens en natuur

Ganzen horen bij het Nederlandse winterlandschap. Hun aanwezigheid is een teken van gezonde natuur, maar kan ook leiden tot uitdagingen voor landbouw en beheer.

Door beter inzicht te krijgen in hun gedrag, kunnen we maatregelen nemen die diervriendelijk, slim en effectief zijn. En dat is precies waar Drowgoo en Drowsense voor staan: technologie die bijdraagt aan natuurvriendelijke én datagedreven keuzes.

Meer weten?
Lees ook onze eerdere blog:
Wat doen ganzen in augustus en september?

En ontdek hoe Drowsense helpt om ganzen te detecteren en verjaagsystemen slim aan te sturen.