In onze vorige blog vertelden we over de actieve zomermaanden van vleermuizen: jongen die uitvliegen, kolonies die uiteenvallen en het begin van het paarseizoen.
Maar wat gebeurt er daarna?

In de herfst verandert het gedrag van vleermuizen in oktober, november en december drastisch. De temperatuur daalt, insecten verdwijnen en de dieren maken zich klaar voor een van de meest indrukwekkende overlevingsstrategieën in de natuur: de winterslaap.

In dit artikel nemen we je mee in wat er gebeurt tussen oktober en december: een periode waarin vleermuizen hun energie sparen, rustplekken opzoeken en waarin monitoring met de Battracker waardevolle inzichten oplevert.

Oktober – tijd om op te vetten

In oktober jagen vleermuizen intensief. Ze hebben nog maar een paar weken om voldoende vetreserves aan te leggen. Die vetvoorraad is letterlijk hun brandstof voor de winter: zonder voldoende reserves kunnen ze de winterslaap niet overleven.

Sommige soorten blijven nog actief rond hun zomerverblijven, terwijl andere al beginnen te zwermen bij hun toekomstige winterlocaties. Dat zwermgedrag, waarbij meerdere vleermuizen rond één plek vliegen, is niet alleen sociaal, maar ook een vorm van oriëntatie: ze inspecteren mogelijke overwinteringsplekken.

November – de stilte valt in

De koude nachten zorgen ervoor dat vleermuizen hun activiteit steeds verder beperken. Alleen bij zachte temperaturen vliegen ze nog even uit om hun vetreserves aan te vullen.

Veel dieren trekken nu richting hun vaste winterverblijf: vochtige, donkere en vorstvrije plekken zoals bunkers, oude kelders, spouwmuren of boomholtes. Daar kunnen ze maandenlang veilig rusten zonder uit te drogen of te bevriezen.

December – de winterslaap is begonnen

Rond december zijn de meeste vleermuizen in diepe rust. Hun lichaamstemperatuur daalt tot bijna het omgevingsniveau en hun hartslag vertraagt tot slechts een paar slagen per minuut. In deze toestand kunnen ze wel vijf maanden overleven zonder voedsel.

Het is belangrijk dat ze in deze periode niet gestoord worden. Elk ontwaken kost enorm veel energie, waardoor vleermuizen hun vetreserves sneller verbranden. Een paar onbedoelde verstoringen kunnen zelfs fataal zijn.

Waarom deze periode belangrijk is voor onderzoek

Juist in de overgang van actief naar rustend gedrag, grofweg van oktober tot begin november, kunnen ecologen en onderzoekers waardevolle informatie verzamelen.

Met de Battracker kan op een natuurvriendelijke manier worden vastgesteld:

• welke locaties vleermuizen gebruiken als tijdelijke rustplaats;
• wanneer de activiteit precies afneemt;
• en of er verstoringen optreden door bijvoorbeeld bouw- of isolatiewerkzaamheden.

Die inzichten helpen om betere keuzes te maken in ecologisch onderzoek en vergunningstrajecten.

Samen werken aan bescherming

De komende maanden draait alles voor vleermuizen om rust, energie en veiligheid.
Door met moderne sensortechnologie vroegtijdig gedrag te volgen, kunnen we voorkomen dat belangrijke verblijfplaatsen verstoord raken.

Zo dragen we samen bij aan een betere bescherming van vleermuizen en aan een natuurvriendelijke balans tussen mens en dier.

Meer weten?
Op onze website vind je meer artikelen over het gedrag van vleermuizen door het jaar heen en hoe de Battracker onderzoekers helpt bij protocollair vleermuisonderzoek.